Школьные новости
Визитка школы
Республика Саха
Верхневилюйск
Образование в улусе
Администрация
Самоуправление
Конституция
История школы
МО учителей
Прогимназия
Лицейские классы
Спортивные успехи
Персональные стр.
Наши ветераны
Наши выпускники
Кружковая работа
Техработники
Летние лагеря
Гостевая книга
Авторы сайта

ГРИГОРЬЕВ
Кирилл Петрович
(29. 10. 1932с.- олунньу 1997с.)

        Саха АССР оскуолаларын у’ту’ёлээх учуутала; кёну’л тустууну Саха сиригэр тёру’ттээбит, сайыннарбыт дьонтон биирдэстэрэ; кёну’л тустууга Саха сирин икки тёгу’ллээх чемпиона. Педагогическай у’лэ уонна спорт ветерана. Бу’лу’у’ улууhун Бочуоттаах гражданина.

        Кирилл Петрович Исидор Барахов аатынан орто оскуола5а 1966/67-1967/68 у’ёрэх сылларыгар история учууталынан у’лэлээбитэ.

        Кирилл Петрович 1932 сыллаахха олунньу 29 ку’ну’гэр Yёhээ Бу’лу’у’ оройуонугар Сургуулук нэhилиэгэр тёрёёбу’тэ. А.И.Герцен аатынан Ленинградтаа5ы педагогическай институт выпускнига.

        К.П.Григорьев у’ту’ё суобастаах у’лэhит уонна коммунист быhыытынан партия, правительство ханна ыытар да онно барытыгар ёйу’н-санаатын барытын ууран, билиитин-кёру’у’ту’н биэрэн туран чиэhинэйдик у’лэлээбит, республика общественноhыгар киэнник биллэр-кёстёр киhи этэ. Оло5ун усталаах туоратыгар норуот хаhаайыстыбатын бары салааларыгар: ордук у’ёрэ5ириигэ уонна тыа хаhаайыстыбатыгар у’гу’с сыратын биэрэн у’ксу’н салайар у’лэ5э сылдьан у’лэлээбит-хамсаабыт киhинэн буолар. Ол курдук тёрёёбу’т улууhугар оскуолалар директордарынан у’лэлээн баран 1968-77сс. Yёhээ Бу’лу’у’ оройуонун у’ёрэ5ин салаатын сэбиэдиссэйинэн; 1979-1981сс. Республикатаа5ы Учууталлар билиилэрин у’рдэтэр институт директорын солбуйааччынан; 1981-1987сс. Тыа хаhаайыстыбатын министерствотын кадрга отделын кылаабынай су’ру’нну’у’р специалиhынан, кэннэки сылларга Саха Государственнай университетын педагогическай институтун педагогика5а кафедратыгар у’лэлээбитэ.

        Ханна да у’лэлээбитин иhин К.П.Григорьев коллектив, дьон-сэргэ дирин ытыктабылынан, убаастабылынан туhанара. “За доблестный труд. В ознаменование 100-летия со дня рождения В.И.Ленина”, “Пятьдесят лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945гг.” медалларынан на5араадаламмыта. Бу’лу’у’ улууhун Бочуоттаах гражданина этэ.

Кирилл Петрович Григорьев (29. 10. 1932с.- олунньу 1997с.) Саха АССР оскуолаларын утуёлээх учуутала; кён'ул тустууну Саха сиригэр тёруттээбит, сайыннарбыт дьонтон биирдэстэрэ; кён'ул тустууга Саха сирин икки тёгуллээх чемпиона. Педагогическай улэ уонна спорт ветерана. Булуу улууhун Бочуоттаах гражданина. Кирилл Петрович Исидор Барахов аатынан орто оскуола5а 1966/67-1967/68 уёрэх сылларыгар история учууталынан улэлээбитэ. Кирилл Петрович 1932 сыллаахха олунньу 29 кунугэр Yёhээ Булуу оройуонугар Сургуулук нэhилиэгэр тёрёёбутэ. А.И.Герцен аатынан Ленинградтаа5ы педагогическай институт выпускнига. К.П.Григорьев утуё суобастаах улэhит уонна коммунист быhыытынан партия, правительство ханна ыытар да онно барытыгар ёйун-санаатын барытын ууран, билиитин-кёруутун биэрэн туран чиэhинэйдик улэлээбит, республика общественноhыгар киэн'ник биллэр-кёстёр киhи этэ. Оло5ун усталаах туоратыгар норуот хаhаайыстыбатын бары салааларыгар; ордук уёрэ5ириигэ уонна тыа хаhаайыстыбатыгар угус сыратын биэрэн уксун салайар улэ5э сылдьан улэлээбит-хамсаабыт киhинэн буолар. Ол курдук тёрёёбут улууhугар оскуолалар директордарынан улэлээн баран 1968-77сс. Yёhээ Булуу оройуонун уёрэ5ин салаатын сэбиэдиссэйинэн; 1979-1981сс. Республикатаа5ы Учууталлар билиилэрин урдэтэр институт директорын солбуйааччынан; 1981-1987сс. Тыа хаhаайыстыбатын министерствотын кадрга отделын кылаабынай суруннуур специалиhынан, кэннэки сылларга Саха Государственнай университетын педагогическай институтун педагогика5а кафедратыгар улэлээбитэ. Ханна да улэлээбитин иhин К.П.Григорьев коллектив, дьон-сэргэ дирин' ытыктабылынан, убаастабылынан туhанара. "За доблестный труд. В ознаменование 100-летия со дня рождения В.И.Ленина", "Пятьдесят лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945гг." медалларынан на5араадаламмыта. Булуу улууhун Бочуоттаах гражданина этэ.

Тапталлаах учууталбыт

Мин ёйбёр-санаабар умнуллубат ёйдёбулу хааларбыт, тус бэйэбэр угус утуёну он'орбут элбэх учууталларбыттан ССРС народнай учуутала Михаил Андреевич Алексеевы, Россия уонна Саха сирин утуёлээх учууталларын Дмитрий Спиридонович Спиридоновы уонна Кирилл Петрович Григорьевы билигин бу олоххо суохтарын да иhин ёруу ёйдуу-саныы, суолдьут сулус он'осто сылдьабын.
       Бу а5а туттубут, олус сёбулуур, ытыктыыр улахан учууталларбын Дмитрий Спиридоновиhы уонна Кирилл Петровиhы кытта кинилэр бу дойдуттан букатыннаахтык курэниэхтэригэр дылы сибээhи уёрэнээччи таптыыр учууталларын кытта убаастабыллаах сыhыанын быhыытынан мэлдьи тутуспутум.
       Бу тапталлаах учууталларбыттан а5а туттубут дьоннорбуттан Кирилл Петрович суох буолбута кулун тутар 23 кунугэр туёрт уон хонугун туолла.
       Арааhа, мин Намн'а 6-7 кылаастарга уёрэнэр кэммэр, оччотоо5у Исидор Барахов аатынан бёдён'суйбут колхоз Намнаа5ы учаастагын сэбиэдиссэйинэн Кирилл Петрович улэлээбитэ. Кини ман'най кэллэ5ин утаа "хас да быhахтаах киhиэхэ бэриммэт алдьархайдаах самбист киhи кэлбит уhу" диэн сурдээх сурах о5олор ортолоругар тар5аммытыгар ол "сурдээх" киhини кёрёёру, хас да мэник бётёстёр учаастак хонтуоратыгар таарыйан ааспыттаахпыт. Эбиэт кэмэ буолан хонтуора5а киhи суо5а, арай эргэ остуол нён'уё куударалаах баттахтаах, олус улахан хара бараан киhи суруксуттуу олороро. Биhиги сыын'пытын туора соспут, килиэй-малаай дьон сыыгынаhан киирбиппититтэн дьиктиргээн буолуо, сууhун аннынан кыбыс-кытаанахтык эриличчи кёрбутунэн кэтит саннылара дарайан утары туран кэлбититтэн куттанан, ааны былдьаспыппыт. Ааны сабан иhэн хорсуммун киллэрэн эргиллэн кёрбутум, киhибит ис киирбэхтик кулэ турара. Куттаммытым ааhа охсон хаалбыта. Бу улахан учууталбынаан бастакы билсиим этэ.
       Мин ёйдуурбунэн, Кирилл Петрович Намн'а кэлиэ5иттэн оскуола улахан о5олоро уонна колхоз эдэр ыччат физкультуранан уонна спордунан олус улуhуйэн туран маассабайдык дьарыктанан барбыттара. Биллэн турар, манна са5алааhыны Кирилл Петрович он'орбута. Кини ити кэнниттэн Нам оскуолатын директорынан улэлии сылдьан быhаччы туруорсан, кё5улээн уонна бэйэтэ салайан, улууска ханна да суох этээстээх бэртээхэй физзалы туттарбыта. Бу физзалы биhиги ханаппаакылаабыппыт, урут уонна тугэх буорун куппуппут, мас сыыhын ыраастаабыппыт. Кирилл Петрович оччотоо5уга бу ан'ардас энтузиазмн'а оло5урбут, ылбычча салайааччы билигин да туттарбат физзалын туттарбытын, колхозтаахтары, учууталлары, уёрэнээччилэри бу тутууга куускэ кё5улээбитин, тумпутун кэлин улаатан эрэ баран сыаналаабытым.
       Нам а5ыс кылаастаах оскуолатыгар пионерскай этэрээт председателиттэн са5алаан араас общественнай улэнэн дьарыктанан, сан'а спортзалга тустууга эрчиллэн сааспынан арыычча улаатан боччумуран баран, Yёhээ Булуугэ Исидор Барахов аатынан орто оскуола5а 9 кылааска уёрэнэ киирэр буолбутум. Бу дьыл алта то5ус кылаас биирдэ аhыллыбыта, бастакы физмат кылаас улэтин са5алаабыта, спорт маастара Н.П.Корякин салалтатынан тустууга секция улэлиирэ.
       Биhиги 9"в" кылааска Намтан, Ороhуттан, Тамалакаантан, ?ргуёттэн кэлэн уёрэнэн эрэр о5олор биhиги кылааспыт салайааччытынан Кирилл Петрович анаммытыттан олус уёрбуппут уонна чахчы да табыллыбыппыт. Кирилл Петрович салалтатынан кылаас "комсомольскай кылаас" буолбута. Бу коллективнай урдук сыанабылы ылыы кылааспыт салайааччытын утуё улэтин тумугэ этэ. Оскуола5а ыытыллар курэхтэhиилэргэ биhиги олус активнайдык кыттарбыт. Хас ыытыллар курэхтэhии иннинэ Кирилл Петрович кылаас мунньа5ар ньиргиэрдээх куолаhынан; "Бэнидиэнньиккэ кубок бу остуолга баар буолуохтаах!"- диэн сыал-сорук туруоран остуолу охсорун бу баардыы ёйдуубун. Кирилл Петрович олох эрдэттэн ким туохха дьо5урдаа5ын, ханнык уёрэххэ тардыhарын билэн, уёрэтэн, ол хайысханан хас биирдиибитин кытта утумнаахтык дьаныhан туран улэлиирэ, ол кэлин бары да идэ ыларбытыгар куус-кёмё, тирэх буолбута. Кирилл Петрович салалтатынан уёрэххэ, спортка, общественнай улэлэргэ умсугуйан туран тардыспыт икки сылым биллибэккэ ааспыттара.
       Мин чуумпу акыйааннаа5ы Байыаннай Флот подводнай лодкатыгар ус сыл сулууспалаабытым, ол тухары учууталбыттан кэмиттэн кэмигэр сурук тутарым, онно бииргэ уёрэммит о5олорум хайдах-туох сылдьалларын куруук сиhилии суруйар этэ. Ити курдук уёрэппит о5олорун барыларын суох буолуор диэри туоhулаhа, билэ-кёрё, дьыл5аларыгар хайа эмэ ёттунэн сабыдыалы он'оро сатыыра.
       Быйыл куhун, киэhэ хойут Булууттэн эмискэ переговор кэлбитэ. Сурдээхтик уёрэн, сургэтэ кётё5уллэн Кирилл Петрович телефоннаабыта; "Булуугэ уёрэппит, тустууга эрчийбит о5ом Федор Федорович Павлов до5отторунаан туруорсан бу Булуу улууhун Бочуоттаах гражданина буолан олоробун",- диэбитэ. Кырдьык да, спорт национальнай кёрун'э буолбут, биэс олимпиеhы биэрбит кён'ул тустууну Саха сиригэр Д.П.Коркины, В.Г.Румянцевы, Н.Н.Тарскайы кытта тёруттэспит, сайдарыгар олук уурсубут, Н.Н.Волков курдук утуёлээх тренеры ииппит, ол утуёлэрин иhин Саха республикатын Президенин грамотатынан на5араадаламмыт, "Бар5арыы" национальнай фонда лауреатын аатын ылбыт киhиэхэ, Кирилл Петровичка, бу Бочуоттаах ааты тёрёёбут улууhа да биэриэн сёп этэ дии санаабытым. Билигин да кини аатын республика5а кён'ул тустуу сайдыытыгар улахан утуёлэрин учуоттаан Yёhээ Булуутээ5и о5о спортивнай оскуолатыгар ин'эрэн уйэтитэр уонна кён'ул тустууга кини аатынан бириис олохтоон аhа5ас турнир ыытар сёп диэн улуус дьаhалтатыгар этии киллэрэбин.
       Кирилл Петрович тёрёёбут улууhун сайдыытыгар киллэрсибит улахан кылааттаах, утуёлээх киhинэн сыаналанар. Кини то5ус сыл устата Yёhээ Булуу уёрэ5ин отделын сэбиэдиссэйинэн таhаарыылаахтык, дууhатын биэрэн туран улэлээбитэ. 1974 сыллаахха республика5а бастын'тан бастын' оскуола аатын сукпут, улуус киэн туттуута, физиканы уонна математиканы дирин'этэн уёрэтэр 2 N-дээх орто оскуола аhыллыбыта. Манна да кини элбэхтик туруоруста5а, тэрийистэ5э, суурдэ5э-кёттё5ё буолуо дии саныыбын. Кирилл Петрович биhиги улууспутугар улэлиир сылларыгар мэлдьи партия райкомун бюротун уонна райсовет исполкомун чилиэннэринэн быыбарданан тубуктээх общественнай улэлэри толорор этэ.
       Кирилл Петрович кэргэнэ Елизавета Павловналыын саха кырдьа5ас ыалын сиэринэн ёйдёhён, ёйёhён олорбуттара, икки кыыс о5олорун уёрэхтээх, улахан улэhит дьон гына ииттилэр. Улахан кыыстара Эльза СГУ-га омук тылын уёрэтэр, наука кандидата, декан солбуйааччыта, оттон кыралара Наташа "Хотугу форумн'а" улэлиир, Президен'н'э куруук тылбаасчытынан сылдьар.
       Учууталым кэнники суругун ааспыт сыл ахсынньы сан'атыгар туппутум. Дойдуга билигин ыытылла турар политикаттан, бар-дьон дьыл5ата хайдах буолара биллибэтиттэн мунчааран маннык суруйбут этэ; "...Хаарыаннаах идеялары, сун'кэн кыахтары олоххо киллэрэ сатаабатах урдуку салалта билигин, ён'ун уларытан баран, баара-суо5а биллибэт буолла. Норуот кёлёhунун ыhан-то5он, ыскайдаан, уллэстэн бараннар, онтуларын аны хаттаан былдьаhар туруктаахтар. Сунньубутун буларбыт ыраах быhыылаах. Ол уустуга, ыарахана били аатырар "бар дьоммутугар" кэлэрэ саарба5а суох буолла. Онон эн, Ваня, ити агрофирма5ар улэлээн саатар чугас дьонун', бииргэ уёрэммит о5олорун' оло5ор ёйёбул буолуон' этэ... ити улэ5инэн коллективнай улэ таhаарыылаа5ын, норуот оло5ор туhалаа5ын дакаастаатаххына идея кураанах куолу буолбатын кёрдёруён'. Онон кытаат!"
       Мин уонна Кирилл Петровичка уёрэммит бары о5олор улахан учууталбытын уонна таптыыр, ытыктыыр а5а табаарыспыт субэтин-аматын, бэл сиэрдээх сэмэтин, ёрё кэ5ис гынан ыла-ыла кулэн мучун'нуурун, ун'а илиитин кулгаа5ар диэри ёрё кётё5ён ытыhын эргитэ тута-тута, быhыта баттаан сан'ара турарын ёруу суохтуохпут, эн утуё ёйдёбулун', умнуллубат мёссуёнун', биhиэхэ он'орбут, толорбут утуён' мэлдьи сурэхпитигэр сылдьыа5а.

Иван Егорович Чычахов
"Yёhээ Булуу" хаhыат 25.03.1997с. N-тэн.

<<< Назад на Ветераны                                                                                         Республика Саха (Якутия)
с. Верхневилюйск
© SakhaLand 2003



Сайт управляется системой uCoz